Onderzoek dat leidt tot impact

Hoewel we hart- en vaatziekten steeds beter kunnen behandelen, is dat nog voor lang niet alle hart- en vaatziekten het geval. Hoe eerder het risico op het ontwikkelen van harten vaatziekten wordt herkend, des te meer gezondheidsvoordeel dat oplevert voor de patiënt. Artsen en onderzoekers staan daarom voor de uitdaging om hart- en vaatziekten zo vroeg mogelijk te herkennen en daarna zo goed mogelijk te behandelen door bestaande kennis beter in de praktijk te brengen én door nieuwe kennis te ontwikkelen en toe te passen. Het thema ‘Onderzoek dat leidt tot impact’ gaat over dit laatste.

Dutch CardioVascular Alliance In 2018 heeft de Hartstichting samen met onderzoeksinstellingen, zorgorganisaties, financiers en patiëntorganisaties het initiatief genomen om het vakgebied te verenigen in de Dutch CardioVascular Alliance (DCVA). Het doel is om meer geld voor onderzoek bij een te brengen en te zorgen dat de resultaten van dat onderzoek sneller bij patiënten komen. Naast financiering voor onderzoek naar betere behandelmethoden, zoeken we nieuwe, innovatieve manieren om het risico op hart- en vaatziekten zo vroeg mogelijk op te sporen.

Onderzoeksagenda Sinds 2015 werken we vanuit een onderzoeksagenda voor hart- en vaatziekten. Deze is op initiatief van de Hartstichting samen met wetenschappers, zorgprofessionals, maatschappelijke organisaties en publiek opgesteld. De onderzoeksagenda bevat vijf thema’s waaraan we prioriteit geven:

  • eerder herkennen van hart- en vaatziekten,
  • hart- en vaatziekten bij vrouwen,
  • betere behandeling van hartfalen en hartritmestoornissen,
  • acute behandeling van beroertes,
  • nieuwe manieren om een gezonde levensstijl vol te houden.

We willen onderzoek en innovatie versnellen. Niet alleen door te investeren, maar ook door aan te sturen op goed onderbouwde keuzes en samenwerking. Op die manier levert de Hartstichting een zo groot mogelijke bijdrage aan het ontwikkelen van nieuwe manieren om de stijging van de ziektelast te verlagen.

Onze aanpak

We werken aan verlaging van de ziektelast door samen te werken in de hele keten van onderzoek tot toepassing in de zorg. Het kan hierbij gaan om een nieuwe technologie, een nieuw medicijn, maar ook een nieuw zorgproces of een medische richtlijn. Dit vraagt om de inzet van velen en om intensieve samenwerking tussen onderzoekers, artsen, verpleegkundigen, bedrijven, overheid én patiënten, en burgers zelf. De Hartstichting verbindt partijen om samen de ziektelast omlaag te krijgen door:

  • duurzame inzet op thema’s: we bereiken meer door onderzoekers te groeperen rond thema’s uit de onderzoeksagenda, bijvoorbeeld slagaderverkalking of het volhouden van een gezonde leefstijl;
  • samenwerking met alle spelers in het traject van kennis naar toepassing: experts met diverse achtergronden werken in één programma samen waardoor nieuwe kennis sneller wordt toegepast in de praktijk;
  • slimmere inzet van middelen: we financieren zelf belangrijk onderzoek naar hart- en vaatziekten waarvoor geen andere financiers zijn, en we wenden eigen middelen aan om investeren door andere financiers aantrekkelijk te maken;
  • het hele veld van hart- en vaatziekten te inspireren om verantwoordelijkheid te nemen voor gezamenlijke doelen want de Hartstichting kan het niet alleen; andere financiers, bedrijven en zorgverleners zijn nodig voor het bereiken van onze doelen.

Al deze dingen doen we om het cardiovasculaire veld te versterken en zo meer, beter en sneller onderzoek te kunnen laten doen.

Een sterk cardiovasculair veld Binnen de DCVA wordt steeds meer samengewerkt aan positionering, wetenschappelijke kwaliteit, impact, implementatie, infrastructuren en het vinden en binden van toptalenten die hun hart verpanden aan het vinden van nieuwe oplossingen voor hart- en vaatziekten. Wij dragen hieraan bij door een coördinerende rol te vervullen, en door bij te dragen aan de zichtbaarheid en positionering van de DCVA. Verder is er aandacht voor het aantrekken, inspireren en opleiden van talent. We informeren professionals op een inspirerende manier over de strategie van de Hartstichting, waarbij we samenwerking met ons en met elkaar stimuleren.

Meer onderzoek Wij voeren regie op onderzoek door de doelen van de onderzoeksagenda uit te voeren en door via financiering nieuwe consortia op te zetten die bijdragen aan onze doelen. Denk aan een consortium gericht op het eerder herkennen van coronaire hartziekten. Verder beoordelen we in 2021 de doorontwikkeling van succesvolle onderzoeksprogramma’s. We sturen aan op internationale samenwerking bij het initiëren en realiseren van onderzoek. Ook werken we verder aan de strategie en het concept achter de innovatieversneller – een aanpak en procedure waarin we actief meedenken met innovatieve ideeën en zo nodig zorgen voor een financiële bijdrage – en de start van een landelijke samenwerking op het gebied van digitale zorg.

Beter onderzoek We dragen bij aan het inzichtelijk maken van de impact van onderzoek. In samenwerking met de ‘Impact Officer’ van de DCVA gaan we op zoek naar kansrijke initiatieven onder ‘onze’ onderzoekers. Verder proberen we meer geld voor onderzoek aan te trekken om de resultaten samen met onder meer marktpartijen klaar te maken voor toepassing in de praktijk.

Sneller onderzoek We stimuleren en ondersteunen ‘onze’ onderzoekers om onderzoeksresultaten breed toegankelijk te maken en door gebruik te maken van digitale innovatie rond onderzoek. We zetten registratie-gebaseerd onderzoek in gang, zie hiervoor het hoofdstuk ‘Effectief behandelen van hartfalen’. We vergroten de beschikbaarheid van menselijk onderzoeksmateriaal via de Hartenbank. We stimuleren deelname aan onderzoek en maken een plan om op innovatieve manieren data te verzamelen.

Onze doelen

Dit hebben we bereikt in 2020

In 2020 hebben we volgende projecten uitgevoerd of gestart:

  • De DCVA groeide in het aantal partners door de toetreding van enkele beroepsverenigingen. In 2020 vertegenwoordigt de alliantie vijftien organisaties die actief zijn binnen het Nederlandse cardiovasculaire veld.
  • Tussentijdse evaluatie van de onderzoeksagenda. Samen met experts en patiënten brachten we in kaart wat er de afgelopen vijf jaar in gang is gezet en wat dit tot nu toe heeft opgeleverd. Op de verschillende thema’s zijn belangrijke vorderingen geboekt. In 2021 gaan we verder met het implementeren van de resultaten van de tussentijdse evaluatie.
  • Samenwerkingsprogramma met de Britse Hartstichting (BHF) en het Deutschen Zentrum für Herz-Kreislauf-Forschung (DZHK). Begin dit jaar zijn drie projecten gefinancierd: GenUCA, I-Care en DnAFix.
  • Start van een aantal thematische consortia. In 2020 heeft de Hartstichting consortia gehonoreerd op het gebied van hart- en vaatziekten bij vrouwen (IMPRESS), erfelijke hartspierziekten (DOUBLE DOSE) en diastolisch hartfalen (RECONNEXT).
  • Corona hartonderzoek. We speelden een belangrijke rol in het ontwikkelen en het financieren van verschillende coronastudies (CAPACITY-COVID registry, COVID@HEART en COMMIT). Daarmee droegen we bij aan het onderkennen en zo mogelijk oplossen van uitdagingen voor hart- en vaatpatiënten met corona.
  • We hebben een begin gemaakt met het ontwikkelen van een zorginnovatieprogramma. Ook hebben we een innovatieversneller ontwikkeld. Een voorbeeld is de oproep om tot voorstellen te komen voor een technologische oplossing rond het thema ‘Hartstilstand zonder getuigen’, zie hoofdstuk ‘Heel Nederland een 6-Minutenzone’. In 2021 gaan we het beste voorstel financieren.
  • Het Fonds InvesteringsRijke STarters (FIRST) is begin 2020 vanuit de DCVA gestart met behulp van een garantstelling van twee miljoen euro vanuit de Hartstichting. Het fonds investeert in startups en helpt zo nieuwe kennis in praktijk te brengen.
  • Start van implementatieconsortium CUSTOM-AF, zie verder hoofdstuk ‘Boezemfibrilleren’.
  • Succesvolle afronding RITS-project, zie verder hoofdstuk ‘Effectieve behandeling van hartfalen’.
  • Start van project overstijgende werkgroepen Big Data & Gezondheid. We stimuleren samenwerking door thematische werkgroepen te organiseren waarin gezamenlijke uitdagingen worden besproken. Eerste werkgroepen zijn georganiseerd rondom de thema’s patiëntparticipatie en informed consent, toestemming van vrijwilligers of patiënten om deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek.

De invloed van corona Een gedeelte van de onderzoeksprojecten die door de Hartstichting zijn gefinancierd, zijn tijdelijk tot stilstand gekomen of vertraagd. Ook de ontwikkeling van nieuwe projecten en initiatieven uit de onderzoeksagenda zijn door corona vertraagd. Het bleek bijvoorbeeld moeilijker of onmogelijk om patiënten te vinden die mee wilden doen aan het onderzoek. Ook moesten er experimenten worden uitgesteld door thuiswerken. Een aantal onderzoekers heeft de werkzaamheden deels neergelegd om bij te dragen aan de zorg voor coronapatiënten. We zijn aandacht blijven vragen voor de voortgang van onderzoek en hebben getracht op maat oplossingen te bedenken voor onze lopende projecten. Van de 131 ondersteunde projecten liepen er 34 geen vertraging op. In de andere projecten varieerde de vertraging van drie tot meer dan zes maanden. Het grootste deel, 66 projecten, heeft een verlenging van zes maanden gekregen om de opgelopen schade te kunnen inhalen. Hier zijn van de kant van de Hartstichting geen extra kosten of investeringen aan verbonden. Daarnaast is één van de dertien projecten die in maart 2020 in de opstartfase zaten, nog niet gestart vanwege de coronacrisis. Er waren ook positieve ontwikkelingen. Zo heeft de Hartstichting samen met partners van de DCVA een grote bijdrage geleverd aan het snel opzetten van onderzoek naar de gevolgen van corona voor hart- en vaatpatiënten. Ook is de ontwikkeling van behandeling op afstand, telemonitoring en -begeleiding, in een stroomversnelling geraakt.

Ons inzicht De opzet van een nieuwe database om al onze financieringen en projecten in vast te leggen liep vertraging op. Komend jaar voltooien we dit alsnog, tot die tijd maken we gebruik van het huidige systeem. Door corona konden we minder middelen beschikbaar stellen voor onderzoek en was er vertraging in het lopende onderzoek. Door gedeeltelijk te financieren hebben we wel alle doelen kunnen realiseren. Een aantal van de Dekkerbeurzen, onze jaarlijkse beurzen, zijn wel uitgereikt, maar de start is opgeschoven.

Samenwerking Veel van de projecten doen we in samenwerking met andere partijen. Een groot deel hiervan vindt plaats binnen de DCVA. Die bestaat in 2020 naast de Hartstichting uit de volgende partners:

  • ZonMw
  • Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU)
  • Federatie 4 Technische Universiteiten (4 TU)
  • NWO-domein Toegepaste en Technische Wetenschappen (NWO-TTW)
  • Health-Holland
  • Harteraad
  • Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC)
  • Werkgroep Cardiologische Centra Nederland (WCN)
  • Nederlandse Hart Registratie (NHR)
  • Netherlands Heart Institute (NL-HI)
  • Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)
  • Hart- en Vaatziekten Huisartsen Adviesgroep (HartVaatHAG)
  • Nederlandse Vereniging van Internisten Vasculaire Geneeskunde (NVIVG)
  • Nederlandse Vereniging voor Vaatchirurgie (NVvV)

Verder werken we internationaal samen met:

  • British Heart Foundation (BHF)
  • Deutschen Zentrum für Herz-Kreislauf-Forschung (DZKH)
  • European Heart Network (EHN)
  • Opzet nieuw internationaal samenwerkingsverband: Global Cardiovascular Funders Forum (GCFF)

Conclusie We liggen goed op koers richting 2022. We zijn effectief in het opzetten en uitbreiden van gezamenlijke financieringsprogramma’s met andere organisaties. De DCVA is goed op weg om een zelfstandige en volwassen alliantie te worden. Er zijn mooie voorbeelden van intensieve samenwerking met andere financiers, waardoor er meer geld beschikbaar is gekomen en nog zal komen voor onderzoek naar hart- en vaatziekten. Zo proberen we samen met onze partners meer te maken van het geld van onze donateurs. Er zijn verschillende initiatieven ontwikkeld om meer zicht te krijgen op de impact uit onderzoek. We realiseren ons dat de impact van corona op ons werkveld nog steeds groot is, wat mede bepaalt of we op koers blijven.